De bekende sterrenhoop ‘Seven Sisters’, bekend als de Pleiaden, schijnt helder aan de winterhemel. Maar uit nieuw onderzoek blijkt dat dit hemelse schouwspel slechts het helderste deel is van een enorme familie: een uitgestrekte verzameling sterren die veel verder reikt dan wat we eerder hebben herkend. Deze baanbrekende ontdekking hervormt niet alleen ons begrip van de Pleiaden zelf, maar biedt ook een nieuw perspectief op hoe sterren zich vormen en organiseren in onze Melkweg.
Astronomen van de Universiteit van North Carolina in Chapel Hill deden deze onthulling door gegevens van twee krachtige ruimtetelescopen te combineren: NASA’s Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) en Gaia van de European Space Agency. Deze waarnemingen onthulden duizenden verborgen ‘broers en zussen’ verspreid over de kosmos, een enorm netwerk dat het Grote Pleiaden Complex werd genoemd. Deze bevinding verdubbelt ruimschoots de geschatte omvang van het cluster, wat de werkelijke omvang ervan benadrukt: maar liefst twintig keer groter dan eerder werd gedacht.
Onthulling van geweldige familiebanden
De meeste sterren, inclusief onze zon, ontstaan in groepen, maar in de loop van de eeuwen verspreiden deze broers en zussen zich, waardoor het een uitdaging wordt om hun oorsprong te traceren. Om deze kosmische puzzel op te lossen, wendden onderzoekers zich tot een unieke ‘kosmische klok’: stellaire spinsnelheden. Jonge sterren draaien snel, terwijl oudere sterren rustiger ronddraaien. Door de rotatiesnelheden van duizenden sterren te analyseren met behulp van TESS-gegevens en hun posities en bewegingen nauwkeurig in kaart te brengen met behulp van Gaia-waarnemingen, heeft het team lang verloren gewaande leden van de Pleiaden-familie, verspreid over de hemel, blootgelegd.
“We kijken niet langer naar slechts zeven heldere sterren aan de nachtelijke hemel”, legt Andrew Boyle, hoofdauteur en afgestudeerde student natuurkunde en astronomie aan de UNC-Chapel Hill uit, “maar eerder naar een enorme verzameling van duizenden verspreide broers en zussen, geweven over het hele hemelse tapijt.” Dit baanbrekende onderzoek transformeert onze perceptie van de Pleiaden van een compacte cluster in de dichte kern van een enorme, oplossende sterrenassociatie.
Implicaties die veel verder reiken dan astronomie
Deze bevindingen reiken veel verder dan astronomische kartering. De Pleiaden zijn meer dan alleen een wetenschappelijk doelwit; het heeft wereldwijd een culturele betekenis. Het komt prominent voor in oude teksten als het Oude Testament en de Talmoed, wordt gevierd als Matariki in Nieuw-Zeeland en siert zelfs het Subaru-logo in Japan. Deze ontdekking voegt nieuwe lagen van diepte toe aan deze culturele toetsstenen.
‘Ons werk laat zien dat veel sterren in de buurt van onze zon waarschijnlijk tot grote families met complexe structuren behoren’, zegt Andrew Mann, co-auteur en hoogleraar natuurkunde en astronomie aan de UNC-Chapel Hill. “Deze aanpak geeft ons een nieuwe manier om deze verborgen relaties bloot te leggen.”
Door deze techniek van stellaire rotatie toe te passen, verwachten astronomen talloze extra uitgestrekte sterrenfamilies in de Melkweg te ontdekken, wat ons begrip van sterrenclusters op de proef stelt en een meer onderling verbonden kosmische omgeving onthult. Toekomstige studies kunnen zelfs de oorsprong van onze eigen zon verhelderen en helpen bepalen of deze miljarden jaren geleden ook uit een grote familiegroep is voortgekomen.
‘Door te meten hoe sterren draaien, kunnen we groepen identificeren die te verspreid zijn om met conventionele methoden te detecteren,’ concludeerde Boyle. “Dit opent een gloednieuw venster naar de verborgen architectuur van onze Melkweg.”
De verkenning van sterrenfamilies zoals de Pleiaden levert kritische inzichten op in de vorming van sterren en planeten, en biedt cruciale aanwijzingen voor het ontrafelen van de manier waarop zonnestelsels – inclusief die van ons – zich ontwikkelen over kosmische tijdschalen.
